ادامه کاهش حجم و تراز دریاچه ارومیه؛ میراثی تاریخی که تبدیل به باتلاقی کوچک شد

اگر زودتر حقابه درياچه ارومیه تامين نشود و كشاورزی در اطراف آن متوقف نشود، به‌زودی حتی خبری از باتلاق فعلی نخواهد بود و طوفان‌های نمكی زندگی ساكنان شمال‌غرب ایران را ویران خواهد کرد

نابودی بخش وسیعی از دریاچه ارومیه-خبرآنلاین

روزنامه اعتماد طی گزارشی در شماره روز شنبه ۲۲ مهرماه، از ادامه کاهش حجم و تراز دریاچه ارومیه نوشته است و با مقایسه پژوهش‌های سال‌های اخیر، خبر داد آمارهای مسئولان حوزه محیط‌زیست در دولت ابراهیم رئیسی درباره تراز دریاچه ارومیه با واقعیت منطبق نیست و وضعیت این دریاچه بحرانی‌تر از ادعای مسئولان است.

دریاچه ارومیه که تا اواخر دهه ۷۰ خورشیدی با حدود شش هزار کیلومتر مربع به‌عنوان ششمین دریاچه بزرگ آب‌شور جهان و بزرگ‌ترین دریاچه آب‌شور خاورمیانه شناخته می‌شد، در دو دهه اخیر به دلیل اهمال مدیران نظام جمهوری اسلامی و اشتباه‌های متعدد در مدیریت آب، همراه با حفر چندهزار چاه، بیش از ۹۵ درصد حجم خود را از دست داده و درحال تبدیل کامل به کویر و باتلاق است.

در همین رابطه، هفته گذشته محمد صادق معتمديان، استاندار آذربايجان غربی و دبير كارگروه ملی نجات درياچه اروميه، در صداوسیمای جمهوری اسلامی گفت: «آخرين وضعيت درياچه از لحاظ مساحت آن تقريبا ۶۰۶ كيلومتر مربع، از نظر حجم آب ۵۸۰ ميليون متر مكعب و از نظر تراز هم ۱۲۶۹،۸۰ است.»

او اگرچه علاقه‌ای به تفسير و مقايسه اين اعداد با ماه‌ها و سال‌های پیشين نداشت و مدعی بود كه شرايط درياچه بهتر شده، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد كه شرايط حتی از پيش‌بينی پژوهش‌ها هم بدتر شده است.

همچنین علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست، نیز پیش‌تر گفته ‌بود حجم درياچه به يك ميليارد مترمكعب در اوايل مهر خواهد رسيد و معاون او هم حجم درياچه را ۱.۳۶ ميليارد متر مكعب اعلام كرده بود، اما اکنون مسوول اصلی مرتبط با اين پروژه، حجم درياچه را حدود ۵۰۰ ميليون متر مكعب عنوان می‌كند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

محمد باقرزاده، خبرنگار روزنامه اعتماد، با اشاره به نتایج طرح تحقيقاتی درياچه اروميه و دانشگاه صنعتی شريف که اعلام کردند تراز اين درياچه به پايين‌ترين عدد در ۶۰ سال گذشته رسیده و حجم درياچه اروميه نیز حتي از سال ۱۳۹۴ نیز كمتر شده است، نوشت: «سخنان تازه استاندار آذربایجان غربی، به‌خوبی شرايط بحرانی اين درياچه را به استناد آمار و ارقام روايت می‌كند و به عبارتی ساده‌، شرايط از آنچه پيش‌بينی می‌شد حتی بدتر شده و درياچه رسما به نفس‌های آخر رسيده است. چنين حجمی اگرچه از نصف شدن حجم درياچه در چندماه گذشته حكايت دارد، اما به عبارتی، بيانگر مرگ ريه تنفسی شمال‌غرب كشور و بزرگ‌ترين درياچه داخلی ايران است. چنين حجمی برای چنان وسعتی عملا يعنی نبود آب در اين درياچه و تبديل درياچه اروميه به باتلاق‌ها و حوضچه‌هايی جدا از هم... حالا شايد اميدها به پاييز و بارش‌های آن باشد تا كمی و تنها كمی اين حوضچه‌های جدا از هم را ارتباط دهد و حجم و مساحت درياچه را گسترش دهد، اما اين‌ بارش‌ها هر اندازه زياد هم که باشد، جايگزين تصميم‌های مديريتی نخواهد بود و تجربه امسال به‌خوبی به همه نشان می‌دهد كه اگر زودتر حقابه درياچه تامين نشود و اين ميزان كشاورزی كاهش نيابد، به‌زودی حتی خبری از همين باتلاق هم نخواهد بود و توفان‌های نمكی زندگی را از ساكنان شمال‌غرب كشور خواهد گرفت.»

اواخر تيرماه امسال مجتبی ذوالجودی، معاون محيط‌زيست دريايی و تالاب‌های سازمان حفاظت محيط‌زيست كه با ايلنا سخن می‌گفت، ضمن تاييد كاهش ۰.۹۷ ميليارد متر مكعبی حجم آب درياچه، در توضيح دليل اين كاهش هم گفت: «باتوجه به افزايش شدت تبخير در ماه‌های گرم سال كه غالبا تا اواخر مهرماه ادامه خواهد يافت، پيش‌بينی می‌شود با ادامه روند كنونی تبخير آب از سطح درياچه، تراز درياچه اروميه در ماه‌های آتی كاهش يابد و به كمتر از ۱۲۷۰ متر برسد.

در همین رابطه، دبير كارگروه ملی نجات درياچه اروميه كه هفته پيش به برنامه «تهران بيست» تلويزيون رفته بود، در بخشی از سخنان خود اعدادی را كه در نوع خود حيرت‌آور است و از كاهش شديد حجم درياچه اروميه حكايت دارد اعلام كرد. محمد صادق معتمديان گفت: «آخرين وضعيت درياچه از لحاظ مساحت آن تقريبا ۶۰۶ كيلومتر مربع، از نظر حجم آب ۵۸۰ ميليون متر مكعب و از نظر تراز هم۱۲۶۹،۸۰ است. در واقع در پايين‌ترين سطح تراز خود قرار دارد. بارش‌هايی كه در چند روز اخير رخ داده است، شرايط را كمی متفاوت كرده است. اميدواريم با تكميل برنامه‌های سخت‌افزاری و شرايط اقليمی مناسبي هم كه داريم منجر به بهبود وضعيت درياچه شود. در شرايط فعلی با توجه به عقبه‌ آن وضعيت مناسبی نيست.»

همين چندجمله به‌خوبی شرايط بحرانی اين درياچه را به استناد آمار و ارقام روايت می‌كند و به عبارتی ساده‌ شرايط از آن‌چه پيش‌بينی می‌شد حتی بدتر شده و درياچه رسما به نفس‌های آخر رسيده است.

همچنین ۲۱ مردادماه امسال، عادل نجف‌زاده، نماینده خوی و چایپاره و عضو کمیسیون عمران مجلس، با هشدار درمورد اوضاع دریاچه ارومیه گفته بود که بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران در بحرانی‌ترین وضعیت نیم قرن گذشته قرار گرفته است و احیای آن نیاز به عزم‌ بین‌المللی دارد.

او افزود: «حجم بسیار زیادی از آب دریاچه تبخیر شده است، آب‌های ورودی پاسخگو نیست، اکوسیستم دریاچه به شکل نامطلوبی به‌هم خورده است، قطع یقین اگر در اسرع زمان برای ورود آب به دریاچه، چه از سرشاخه‌های انتقال آبی که زاو انجام داده‌اند و چه بارش، صورت نگیرد، دریاچه مجدد احیا نمی‌شود.»

تصاویر جدید ماهواره‌ای که از این دریاچه منتشر شده است نیز اوضاع وخیم آن‌ را نشان می‌دهند، تا باز هم عملکرد ضعیف مدیران نظام جمهوری اسلامی در حوزه‌ای حیاتی مانند محیط‌زیست و منابع آبی، به شکل‌گیری تصوری تاریک و مبهم برای ایرانیان درمورد کیفیت محیط‌زیست و منابع طبیعی و آبی در ده‌های آینده منجر شود.